Het ouderwetse spelletje ‘Blocks’ helpt om de zucht of drang te verminderen bij een verslaving of een andere vorm van obsessief gedrag. Psychologen op de Universiteit van Plymouth in Amerika hebben hiervoor al eens onderzoek gedaan met het spelletje ‘Tetris’ en dat had positieve resultaten. De methode is echter verder nooit of te weinig serieus genomen. Waarom is mij niet duidelijk maar ik kwam tot de ontdekking dat het principe is gebaseerd op biologische elementen en dat geeft nieuw inzicht met mogelijkheden.

De werking van het biologische principe zien we terug in de EMDR therapie. EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. De EMDR methode wordt vaak gebruikt bij het behandelen van een traumatische gebeurtenis die het leven van een persoon negatief kan beïnvloeden.

De EMDR techniek is ontdekt en verder ontwikkelt door de Amerikaanse psycholoog Francine Shapiro. Tijdens wandelingen in de natuur ontdekte ze dat haar eigen negatieve emoties bij nare herinneringen minder werden en soms helemaal verdwenen. Ze kwam erachter dat de emotie’s bij die herinneringen minder werden nadat ze voor een bepaalde tijd zwermen vogels met haar ogen had gevolgd. Doordat ze hier bewust van werd ontdekte ze dat de emotie’s minder werden doordat ze haar ogen van links naar rechts bewoog. Vervolgens ontdekte ze dat er tijdens die bewegingen een soort ‘reset proces’ in de hersenen geactiveerd wordt.

Traumatische ervaringen zijn herinneringen die onze zintuigen hebben waargenomen waarbij sterke emoties zijn ervaren. Die emoties worden met het beeld, geur of geluid ervan opgeslagen in het lange termijn geheugen en kunnen op elk moment opnieuw tot uiting komen. Vooral emoties die in de jeugdjaren zijn beleefd kunnen soms onuitwisbaar zijn opgeslagen. (zie ook het artikel over het Rudimentair geheugen). De emotie krijgt vervolgens vorm door het kiezen van bepaald gedrag. Dit gedrag is vaak de enige keus omdat er niet of nauwelijks een alternatief voor handen is. Dit alternatief is aan te leren maar dat vraagt disciplinaire training. Bij EMDR wordt het beeld niet gewist maar de emotionele lading die eraan is gekoppeld wordt minder krachtig.

Mensen kunnen die emotie als het ware ervaren als de kracht van een ‘raketlancering’. Vaak is er dan ook geen houden meer aan en is de keus al gemaakt. De omgeving kan ‘praten als Brugman’ maar dat zal weinig tot geen effect hebben. Het besluit staat vast en kan direct uitgevoerd worden of er wordt een planning gemaakt om later te gebruiken. Voor het toepassen van de methode moet men dus wel gemotiveerd zijn en de confrontatie aan durven gaan maar zo is het bij zoveel activiteiten.

Wanneer we in therapie-setting de gebeurtenis of situatie oproepen door eraan te denken komt het met de bijbehorende emotie in het korte termijn geheugen terecht. Op het moment dat de emotie van de zucht naar een middel in het korte termijn geheugen wordt beleefd, gaat de persoon het spel ‘Blocks’ spelen. Het korte termijn geheugen heeft echter een maximale opslag capaciteit. Je kunt het zien als de harde schijf van een computer die zo nu en dan gewist moeten worden om ruimte te maken voor nieuwe taken. Als het korte termijn geheugen teveel taken of beelden tegelijk te verwerken krijgt gaat het brein over in de ‘reset-modus’. Dit is een eigenschap die van nature in de hersenen is ingeschapen om goed te kunnen blijven functioneren. Om nog even de beeldspraak van de raket te gebruiken; de ‘raketlancering’ krijgt door het toepassen van de methode te weinig ‘brandstof’ voor een ‘take-off’. De zintuigen of ons geheugen zal ons misschien wel altijd met het trauma of trigger bewust of onbewust confronteren maar, de emotie zal uiteindelijk minder krachtig worden. Daardoor ontstaat er minder de behoefte om toe te geven aan de emotie.

Voor de behandeling van een verslaving heeft de methode goede perspectieven. De ‘triggers’ die craving oproepen zijn net als bij een trauma beelden, geluiden en geuren waaraan een emotie is verbonden. Die emotie wil men vervolgens bestrijden met een andere emotie. Door het gebruik van een psychoactief middel wordt de ongewenste emotie slechts tijdelijk verdoofd of beleefd. Uit ervaring zie ik dat er angst voor de angst ontstaat of een andere emotie die is gebaseerd op een realistisch gedachte. De methode is een combinatie van het reguleren van emotie en het omgaan met die emotie. Het is namelijk volgens de Canadese verslavingsarts Gabor Maté ook belangrijk om bepaalde ervaringen te accepteren zoals ze in je leven hebben voorgedaan.

Het is niet zo dat de methode bij iedereen hetzelfde resultaat heeft en het hangt er ook vanaf in welke ‘fase’ en in welke hoedanigheid iemand afhankelijk is. Ik ben met veel praktijk- en literatuuronderzoek bezig hoe de methode nog beter kan bijdragen aan het verminderen van de craving bij een verslaving. Maar ik zie tot nu toe positieve resultaten en het is zeker de moeite waard om de training te doen. Ook geef ik over deze methode educatie aan professionals en studenten. Wil je meer info over de methode en of het jou zou kunnen helpen of wil je als professional meer weten dan kan dat door het invullen van het contactformulier.

Bronnen

https://www.plymouth.ac.uk/news/new-study-reveals-tetris-can-block-cravings

https://stichtinggezondheid.nl/zelf-emdr-tegen-nare-herinneringen-en-angst/

https://www.gezondheidsnet.nl/verslavingen/tetris-spelen-vermindert-cravings

^{Alexander, Bruce K. (2008). The Globalization of addiction: A study in Poverty of the spirit. Geraadpleegd op https://books.google.nl}

^{Banning M. & Banning-Mull H.(2005). Narratieve begeleidingskunde, Soest. Nederland. Nelissen.} 

^{Dewey, J. (2011). Over opvoeding, onderwijs en burgerschap, een keuze uit zijn werk. Amsterdam. Nederland. SWP.}

^{James, W., (2010). Vormen van religieuze ervaring. Een onderzoek naar de menselijke aard. (6e druk) Amsterdam. Abraxas.}

^{Maté. G. (2010). In the realm of hungry ghosts. Berkeley & Lyons. USA. North Atlantic Books & The Ergos Institute.}

^{Maté G. . (2012, 9 oktober). The power of addiction and the addiction of power. Geraadpleegd van https://www.youtube.com/watch?v=66cYcSak6nE}

^{Neufeld, G.,& Maté, G. (2014). Laat je kind niet los, hoe een hechte band je kind op het juiste spoor houdt. Antwerpen. België. Manteau.}

^{Starkstein, S. (2018). A conceptual and therapeutic analysis of fear. Geraadpleegd op https://books.google.nl}

^{Stralen, Hans, van. (2012). Denken over duiden. Inleiding in de hermeneutiek. Maklu.}

^{Thun, F. Schultz, von. (1982).  Hoe bedoelt U? Een psychologische analyse van menselijke communicatie. Groningen. Wolters-Noordhoff b.v.}

^{Verstraeten, J. (2014). Taal en stilte. (1e druk). Averbode | Erasme NV.}  

^{Wit de, J., Veer, der van, G., & Slot, N.W. (2004). Psychologie van de adolescentie. (22e druk). Baarn. Nederland. HB Uitgevers.}

^{Ijsseling, Godfried. (2018) De zelfbewuste leider. Naar het hart van persoonlijk leiderschap. Scriptum.}

http://cf.hum.uva.nl/benaderingenlk/lw/herm/lw-herm-index.htm